Puszyste pączki z różnymi nadzieniami to dla większości z nas przysmak, który kojarzy się głównie z tłustym czwartkiem. Tego dnia na półkach sklepowych oprócz tradycyjnych wypieków z nadzieniem różanym lub śliwkowym, coraz częściej znajdujemy pączki w nietypowych odsłonach. Tak naprawdę tłusty czwartek dla wielu z nas to jedno z najprzyjemniejszych świąt w całym roku – to jedyny taki dzień, kiedy możemy bezgranicznie objadać się słodkościami bez konsekwencji i wyrzutów sumienia. Dlaczego w tłusty czwartek wszyscy nagle zapominamy o diecie? Jaka jest geneza tego zwyczaju i jak obchodzi się go w innych krajach?
Kilka faktów o tłustym czwartku
Tłusty czwartek to jeden z najważniejszych dni karnawału, rozpoczynający ostatni tydzień jego trwania. Święto obchodzimy zawsze w ostatni czwartek przed wielkim postem. Ten pełen słodkości i ucztowania dzień w wielu tradycjach jest kojarzony głównie z nadmiernym objadaniem się. Ponieważ tłusty czwartek wypada zawsze w terminie 52 dni przed Wielkanocą, jest świętem ruchomym i może wypadać w okresie od styczna do marca. Chociaż tłusty czwartek kojarzy nam się głównie z karnawałem, to swoje źródła ma w pogaństwie. Był to wówczas dzień, w którym świętowano nadejście wiosny.
Tłusty czwartek w Polsce
Tradycja tłustego czwartku w Polsce sięga wielu wieków wstecz, a z początku obchody tego dnia nie były związane z objadaniem się słodkościami. Celebrowanie opierało się na jedzeniu tłustych potraw, szczególnie mięsnych i zagryzaniu ich pączkami z ciasta chlebowego. Wypieki były najczęściej nadziewane słoniną. Ucztom towarzyszyło picie wina oraz zabawa. W ciągu setek lat zwyczaj uległ zmianom i od około XVI wieku w Polsce znacznie zmienił swój charakter. Zaczęto spożywać pączki w zupełnie innej formie – na słodko. Wewnątrz nich losowo umieszczano orzeszki oraz migdały. Zwyczaj głosił, że ten, kto znajdzie pączka z bakaliami w środku, będzie miał szczęśliwe i dostatnie życie. Od tego czasu wiele się zmieniło i obecnie w tłusty czwartek najczęściej spożywamy smażone pączki z konfiturą ze śliwki lub róży z cukier pudrem lub lukrem. Kolejki po słodkości ustawiają się wcześnie rano, a w kulminacyjnych momentach dnia na zakup pączka trzeba czekać nawet do kilkudziesięciu minut.
Tłusty czwartek w innych krajach
Chociaż dla większości z nas jedyne skojarzenia, jakie budzi tłusty czwartek to objadanie się pączkami oraz faworkami, w wielu innych krajach sposób świętowania bardzo się różni. Podczas gdy w Hiszpanii tradycja nakazuje objadanie się słodkimi wypiekami różnego rodzaju, to w Grecji oraz na Cyprze, mieszkańcy organizuję grille, w czasie których spożywają ogromne ilości mięsa. Z kolei w wielu regionach Niemiec, królują obchody święta Weiberfastnacht, które poświęcone jest kobietom. W niektórych krajach kulminacja karnawału ma miejsce dopiero kilka dni później – we wtorek. Wtedy we Francji w Wielkiej Brytanii oraz w Ameryce odbywają się huczne zabawy na ulicach miast oraz ma miejsce tzw. pancake Tuesday, czyli naleśnikowy wtorek, podczas którego zamiast pączków królują naleśniki.
